Κυριακή της Απόκρεω

Την Κυριακή της Απόκρεω, μνείαν ποιούμεθα της δευτέ- ρας και αδεκάστου παρουσίας του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.

Η τρίτη Κυριακή του Τριωδίου, αγαπητοί μου αδελφοί, είναι αφιερωμένη στο πιο φοβερό γεγονός της ανθρώπινης ιστο- ρίας, στη μέλλουσα Κρίση, ως απαραίτητος προβληματι- σμός των πιστών αυτή την αγωνιστική αυτή περίοδο.



Με τις δύο παραβολές του Τελώνου και του Ασώτου διά των οποίων εισοδεύσαμε στο Τριώδιο, αναδείχθηκε η σημασία και το μέγεθος της μετάνοιας και της ταπείνωσης εκ μέρους μας αλλά και κάτι θαυμαστό και μεγάλο: η απεριόριστη ευσπλαχνία και αγάπη του Θεού για τον κάθε άνθρωπο. Επειδή όμως, σύμφωνα με το υπόμνημα του Τριωδίου, πολλοί χριστιανοί επαναπαύονται στο απεριόριστο έλεος και στην ανοχή του Πατέρα, έρχεται η εκκλησία να μας υπενθυμίσει με την σημερινή Κυριακή της Κρίσεως πως ο Θεός δεν είναι μόνο Αγάπη αλλά και δικαιοσύνη. Ωστόσο και αυτή η δικαιοσύνη του Θεού δεν έχει στην ορθόδοξη πίστη μας νομικό, νομικιστικό χαρακτήρα όπως στις θρησκείες του κόσμου και ιδιαίτερα σε ιουδαϊσμό και καθολικισμό αλλά και πάλι εξαρτάται από την έννοια και την αξία της Αγάπης, της αγάπης μας προς τον Θεό και της αγάπης μας προς τον πλησίον, που είναι το δίπολο της ορθόδοξης ηθικής και πίστης, απ' όπου "κρέμανται οι νόμοι και οι προφήτες".

Τρεις είναι οι κρίσεις, αγαπητοί μου Χριστιανοί, που θα περάσουν "ζώντες και νεκροί" κατά την διδασκαλία της Μητέρας μας Εκκλησίας.

Η πρώτη λέγεται "μερική κρίση" και αφορά την ψυχή μετά την έξοδο της από το σώμα, όπου οδηγείται μπροστά στον Κύριο της και κατά τα έργα της προγεύεται την κατάσταση του παραδείσου ή της κόλασης μέχρι την συντέλεια.

Δεύτερη και μεγάλη κρίση είναι η "τελική κρίση" όταν με τον δεύτερο και ένδοξο ερχομό του Κυρίου Ιησού θα κριθούν ζώντες και νεκροί και θα απολαύσει ο καθένας κατά τα έργα του και κατά την διάθεση Του απέναντι στον Θεό και άλλοι θα πορευτούν στην αιώνια ζωή, άλλη στον αιώνιο έλεγχο.

Και τέλος τρίτη κρίση είναι η κρίση των δικαίων, των ελαχίστων, των αγίων, των μαρτύρων ενάντια στους διώκτες, τους υβριστές και τους αδικητές τους. Αυτό μας το προδήλωσε ο ίδιος ο Χριστός όταν αποκάλυψε στους μαθητές Του, πως θα καθίσουν σε θρόνους για να κρίνουν τις δώδεκα φυλές του Ισραήλ.

Φυσικά, ο Κριτής είναι ένας και είναι ο Χριστός, αλλά όπως μας λένε οι πατέρες η κρίση των διωκτών και των αμαρτωλών από τους μάρτυρες, συνίσταται στο ότι οι πρώτοι θα δουν την δόξα των δευτέρων και η θλίψη και η έκπληξη τους θα είναι μεγάλη, η συνείδηση τους θα τους ελέγχει, ενώ το φως της θεότητας που θα περιβάλει τους αγίους θα απομακρύνει τους αδίκους γιατί είναι ξένο και αφόρητο για τις πωρωμένες τους ψυχές. Νομίζω πως η σημερινή παραβολή πλησιάζει πιο πολύ στο είδος αυτής της Κρίσης γιατί αφορά στην κατάταξη των ανθρώπων, αναλογικά με την στάση τους απέναντι στους αγίους και στους ελάχιστους αδελφούς του Χριστού.

Ο Κύριος, λίγο πριν το πάθος Του, ομιλώντας για τα έσχατα και μετά τις παραστατικές παραβολές των δέκα παρθένων και των ταλάντων είπε πως, όταν έρθει ο Ίδιος στη Δεύτερη και φοβερή παρουσία Του «εν τη δόξη αυτού και πάντες οι άγιοι άγγελοι μετ' αυτού, τότε καθίσει επί θρόνου δόξης αυτού, και συναχθήσεται έμπροσθεν αυτού πάντα τα έθνη, και αφοριεί αυτούς απ' αλλήλων ώσπερ ο ποιμήν αφορίζει τα πρόβατα από των εριφίων, και στήσει τα μεν πρόβατα εκ δεξιών αυτού, τα δε ερίφια εξ ευωνύμων. Τότε ερεί ο βασιλεύς τοις εκ δεξιών αυτού΄ δεύτε οι ευλογημένοι του πατρός μου, κληρονομήσατε την ητοιμασμένην υμίν βασιλείαν από καταβολής κόσμου. Επείνασα γαρ, και εδώκατέ μοι φαγείν, εδίψησα, και εποτίσατέ με, ξένος ήμην, και συνηγάγετέ με, γυμνός, και περιεβάλετέ με, ησθένησα, και επεσκέψασθέ με, εν φυλακή ήμην, και ήλαθατε προς με. Τότε αποκριθήσονται αυτώ οι δίκαιοι λέγοντες: Κύριε πότε σε είδομεν πεινόντα και εθρέψαμεν, ή διψώντα και εποτίσαμεν; Πότε σε είδομεν ξένον και συνηγάγομεν, ή γυμνόν και περιεβάλομεν; Πότε σε είδομεν ασθενή ή εν φυλακή, και ήλθομεν προς σε; Και αποκριθείς ο βασιλεύς ερεί αυτοίς΄ αμήν λέγω υμίν, εφ' όσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε. Τότε ερεί και τοις εξ' ευωνύμων· πορεύεσθε απ' εμού οι κατηραμένοι εις το πυρ το αιώνιον το ητοιμασμένον τω διαβόλω και τοις αγγέλοις αυτού… εφ' όσον ουκ εποιήσατε ενί τούτων των ελαχίστων, ουδέ εμοί εποιήσατε. Και απελεύσονται ούτοι εις κόλασιν αιώνιον, οι δε δίκαιοι εις ζωήν αιώνιον» (Ματθ.25,31-46).

Κριτήριο των πάντων η Αγάπη, η έμπρακτη αγάπη. Ο Κριτής Χριστός στη σημερινή παραβολή παρουσιάζεται ως ένας βασιλέας και ποιμένας, που θα έλθει με δόξα και συνοδεία αγγέλων για να καθίσει σε Θρόνο. Ο Θρόνος του συμβολίζει και την εξουσία Του ως Κριτή, αφού είναι ο Θεός, αλλά και τη νίκη του πάνω στο θάνατο. Έτσι δικαιωματικά του ανήκει η κρίση ζωντανών και κεκοιμημένων. Οι άνθρωποι χωρίζονται μπροστά του σε δύο κατηγορίες: αμνούς και ερίφια, όπως ακριβώς ο βοσκός χωρίζει τα δύο είδη σε διαφορετικά κοπάδια. Και αυτό όχι γιατί ο Θεός κάνει διακρίσεις, αλλά γιατί κατά τον πατερικό λόγο πάλι, οι άνθρωποι θα διακριθούν έτσι όπως ακριβώς στάθηκαν από την ζωή τους ακόμα απέναντι στον Θεό.

Ο Δίκαιος Κριτής ταυτίζεται με αυτούς ακριβώς που ο κόσμος περιφρονεί ως ασήμαντους. Με αυτούς που προσπερνάμε ίσως πολλές φορές οι ίδιοι για να πάμε στον ναό και να προσευχηθούμε. Ή ίσως αυτούς που μας φαίνονται φορτικοί με τις απαιτήσεις τους.

Με αυτούς που πεινάνε και πένονται και εμείς τους εξουθενώνουμε γιατί το "κακό τους κεφάλι" ή η αργία τους, τους οδήγησαν σε τέτοια κατάσταση.

Με αυτούς που βαρύνονται με βαριά εγκλήματα στις φυλακές παραθεωρώντας πως εμείς οι ίδιοι είμαστε ανά πάσα στιγμή ευάλωτοι στο να γίνουμε υποχείρια του εχθρού.

Με φονιάδες ανθρώπων ενώ εμείς γινόμαστε άθελα μας φονιάδες της ψυχής μας.

Με ληστές που σιχαινόμαστε ενώ εμείς αφήσαμε τον ληστή διάβολο να κλέψει την χαρά και την χάρη από την ψυχή μας γενόμενοι με την αδιαφορία μας συνεργοί του.

Με πόρνες ακόμα ταυτίζεται ενώ η ζωή μας είναι πολλές φορές υποδουλωμένη και απεμπολημένη στον συμβιβασμό της αμαρτίας με πολύ φτηνά και πρόσκαιρα ανταλλάγματα.

Με γυμνούς που κάνουμε πως δεν υπάρχουν, ενώ η ψυχή μας στέκεται απογυμνωμένη από τις αρετές του πνεύματος.

Με ξένους θα ταυτιστεί, τους οποίους με καχυποψία αντιμετωπίζουμε, ενώ εμείς οι ίδιοι είμαστε ξένοι και παρεπίδημοι σ 'αυτή τη γη.

Με αρρώστους ακόμα ταυτίζεται και πεφορτισμένους, ενώ εμείς πολλές φορές ξεχνάμε την δική μας φθαρτότητα και πως αύριο ίσως είμαστε στην οδυνηρή τους θέση.

Με όλα αυτά ο Χριστός δεν μας φορτώνει την κακοτυχία και την δυστυχία του κόσμου αλλά ξεκάθαρα μας λέει πως άμα θέλουμε να τον συναντήσουμε και να τον βρούμε φτάνει να στραφούμε προς τον αδελφό μας που πάσχει και θα τον δούμε. Γιατί κατά το γεροντικό εκείνο: "Είδες τον αδελφό σου; Είδες τον θεό σου".

Η μέλλουσα κρίση είναι αναπόφευκτη και απορρέει από την απόλυτη δικαιοσύνη του Θεού. Την παρέλευση αυτού του φθαρτού και τραυματισμένου από την αμαρτία κόσμου θα επισφραγίσει η μεγάλη και αδέκαστη κρίση του Χριστού, ως απαραίτητη προϋπόθεση για την είσοδο στη νέα πραγματικότητα της βασιλείας του Θεού. Οι άνθρωποι, ως ελεύθερα όντα, πρέπει να τοποθετηθούν στη βασιλεία του Χριστού ανάλογα με τη δική τους επιλογή σε αυτή τη ζωή. Ύψιστο κριτήριο της κρίσεως θα είναι η στάση και συμπεριφορά τους απέναντι στους συνανθρώπους τους. Η θετική ή η αρνητική στάση τους, θα κρίνει τελικά αν θα είναι κληρονόμοι της βασιλείας του Θεού, ή θα είναι προορισμένοι να ριχτούν στην αιώνια κόλαση, όπου «εκεί έσται ο κλαυθμός και ο βρυγμός των οδόντων» (Ματθ.24,51).

Η ενθύμηση της φοβερής μελλούσης Κρίσεως στην αρχή του Τριωδίου είναι απαραίτητη, διότι απώτερος σκοπός του όλου πνευματικού αγώνα μας είναι να βρεθούμε εκ δεξιών του Δεσπότη Χριστού, κατά τη μεγάλη Kρίση. Αυτό είναι αποτυπωμένο κάλλιστα στην υπέροχη υμνωδία της ημέρας. Οι άγιοι υμνογράφοι συνέθεσαν διδακτικότατα τροπάρια, τα οποία προτρέπουν τους πιστούς να συναισθανθούν την επερχόμενη βεβαία και φοβερή Κρίση. Σε ένα από αυτά ψάλλουμε: «Την φοβεράν της κτίσεως, και αρρήτου σου δόξης, ημέραν ενθυμούμενος, φρίττω, Κύριε, όλως και τρέμων φόβω κραυγάζω. Επί γης όταν έλθης, κρίναι, Χριστέ, τα σύμπαντα, ο Θεός μετά δόξης, τότε οικτρόν, από πάσης ρύσαί με τιμωρίας, εκ δεξιών σου, Δέσποτα, αξιώσας με στήναι».

Θα κλείσουμε με μία παραβολική ιστορία, όχι από τη δική μας παράδοση αλλά από έναν διανοητή, τον Ρ. Φολλερώ. Και αυτό γιατί ίσως πολλοί από μας ακόμα πιστεύουν πώς μόνο η καθαρότητα του βίου και η εντιμότητα της ηθικής είναι αρκετή για να τους σώσουν: " Ένας άνθρωπος στέκεται εμπρός στο κριτήριο του Θεού. Κοίτα Θεέ μου, λέει, τα χέρια μου είναι καθαρά. Ασφαλώς, του απαντά ο καλός Θεός, αλλά δυστυχώς είναι ά-δ-ε-ι-α " .

Αδελφοί μου καλό πνευματικό αγώνα εύχομαι με έργα αληθινής αγάπης.

Πηγές: apostoliki-diakonia.gr, iereasanatolikisekklisias.blogspot.com